อำเภอสุวรรณภูมิ

 ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอสุวรรณภูมิตั้งอยู่ทางทิศใต้ของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเมืองสรวงและอำเภออาจสามารถ

ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอพนมไพร อำเภอหนองฮี และอำเภอโพนทราย

ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอรัตนบุรีและอำเภอท่าตูม (จังหวัดสุรินทร์)

ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเกษตรวิสัย

ประวัติศาสตร์

เมื่อปี พ.ศ. 2256 สมเด็จพระเจ้าสร้อยศรีสมุทรพุทธางกูร กษัตริย์แห่งพระนครจำปาสักนัคบุรีหรืออาณาจักรล้านช้างจำปาศักดิ์โปรดเกล้าฯ ให้เจ้าแก้วมงคล ผู้เป็นพระราชปนัดดาของสมเด็จพระเจ้าศรีวรวงษาธิราช (เรียกเจ้ามหาอุปราชวรวงษาบ้าง,พระมหาอุปราชวรวังโสบ้าง) พระมหากษัตริย์แห่งพระนครจันทบุรีศรีสัตนาคนหุตอุตมราชธานี หรืออาณาจักรล้านช้างเวียงจันทร์ ควบคุมไพร่พลประมาณ 3,000 คน มาสร้างเมืองขึ้นใหม่ในดินแดนอีสานตอนล่าง เพื่อเป็นเมืองหน้าด่านยันกับนครเวียงจันทร์ เรียกว่า เมืองท่ง (ເມືອງທົງ) มีรูปการปกครองระบบอาญาสี่เช่นเดียวกับนครจำปาศักดิ์ เจ้าแก้วมงคล เป็น เจ้าผู้ครองเมือง เจ้ามืดดำดน เป็น อุปราช

เมื่อสิ้นเจ้าแก้วมงคล ใน พ.ศ.2288 สมเด็จพระเจ้าองค์หลวงไชยกุมาร พระเจ้ามหาชีวิตแห่งนครจำปาศักดิ์ทรงโปรดเกล้าฯให้ เจ้าอุปราชมืดดำดล เป็นเจ้าผู้ครองเมือง เจ้าสุทนต์มนี เป็นอุปราช เจ้าเซียง เป็นราชวงศ์ เจ้าสูน เป็นราชบุตร

พ.ศ.2303 สิ้นเจ้ามืดดำดล เจ้าอุปราชสุทนต์มนี จึงขึ้นเป็นเจ้าผู้ครองเมืองสืบต่อจากเชษฐาได้ประมาณสี่ปีเศษ ราชวงศ์(เจ้าเซียง)และราชบุตร(เจ้าสูน) ซึ่งเป็นโอรสเจ้ามือดำดนไม่พอใจจึงลอบลงไปขอกำลังจากพระเจ้ากรุงอศรีอยุธยาแต่งทัพขึ้นมาตีเมืองจนแตกเจ้าสุทนต์มนีสู้ไม่ได้จึงทิ้งเมืองหนีขึ้นไปทางเหนือ เจ้าราชวงศ์เซียง เจ้าราชบุตรสูน สองพี่น้องยึดเมืองได้จึงแต่งบรรณาการไปถวายพระเจ้ากรุงศรีอยุธยาขอขึ้นเป็นเมืองประเทศราช ขาดจากอาณาจักรล้านช้างจำปาศักดิ์

ในปี พ.ศ.2316 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้โปรดเกล้าฯ ให้พระยากรมท่าและพระยาพรหมเดินทางมาดูแลหัวเมืองในภาคอีสาน เจ้าสุทนต์มนี(ท้าวทน)จึงได้เข้ามาขออ่อนน้อม พระยาทั้งสองจึงมีใบบอกไปยังกรุงธนบุรีขอตั้งเจ้าสุทนต์มนีเป็นเจ้าเมือง โดยยกบ้านกุ่มฮ้างขึ้นเป็น เมืองร้อยเอ็ด ตามนามเดิม เจ้าสุทนต์มนีได้รับแต่งตั้งเป็นพระขัติยะวงษา นับว่าเป็นเจ้าเมืองร้อยเอ็ดคนแรก ส่วนเมืองท่งนั้นบรรดากรมการเมืองเห็นว่าเป็นชัยภูมิที่ไม่เหมาะสม จึงได้ย้ายไปตั้งบริเวณดงท้าวสารและให้ชื่อว่า เมืองสุวรรณภูมิ นับแต่นั้นมาทั้งเมืองร้อยเอ็ดและเมืองสุวรรณภูมิต่างมีฐานะขึ้นตรงต่อกรุงธนบุรีเช่นเดียวกัน

พ.ศ. 2325 พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชทรงสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์เป็นราชธานีแห่งใหม่ ทำให้เมืองร้อยเอ็ดและบรรดาหัวเมืองอีสานล้วนต้องขึ้นตรงต่อกรุงรัตนโกสินทร์ และเมืองร้อยเอ็ดก็ได้มีพัฒนาการอย่างต่อเนื่องจนกระทั่งมีฐานะทางการเมืองและความสำคัญเหนือเมืองสุวรรณภูมิในเวลาต่อมา

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอสุวรรณภูมิแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 15 ตำบล 195 หมู่บ้าน ได้แก่

1.

สระคู

(Sa Khu)

21 หมู่บ้าน

9.

หัวช้าง

(Hua Chang)

12 หมู่บ้าน

2.

ดอกไม้

(Dok Mai)

14 หมู่บ้าน

10.

น้ำคำ

(Nam Kham)

15 หมู่บ้าน

3.

นาใหญ่

(Na Yai)

15 หมู่บ้าน

11.

ห้วยหินลาด

(Huai Hin Lat)

12 หมู่บ้าน

4.

หินกอง

(Hin Kong)

16 หมู่บ้าน

12.

ช้างเผือก

(Chang Phueak)

11 หมู่บ้าน

5.

เมืองทุ่ง

(Mueang Thung)

8 หมู่บ้าน

13.

ทุ่งกุลา

(Thung Kula)

13 หมู่บ้าน

6.

หัวโทน

(Hua Thon)

12 หมู่บ้าน

14.

ทุ่งศรีเมือง

(Thung Si Mueang)

11 หมู่บ้าน

7.

บ่อพันขัน

(Bo Phan Khan)

9 หมู่บ้าน

15.

จำปาขัน

(Champa Khan)

12 หมู่บ้าน

8.

ทุ่งหลวง

(Thung Luang)

14 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอสุวรรณภูมิประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 16 แห่ง ได้แก่

  เทศบาลตำบลสุวรรณภูมิ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลสระคู

  เทศบาลตำบลจำปาขัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลจำปาขันทั้งตำบล

  เทศบาลตำบลหินกอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหินกองทั้งตำบล

  เทศบาลตำบลทุ่งกุลา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งกุลาทั้งตำบล

  เทศบาลตำบลทุ่งหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งหลวงทั้งตำบล

  องค์การบริหารส่วนตำบลสระคู ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสระคู (นอกเขตเทศบาลตำบลสุวรรณภูมิ)

  องค์การบริหารส่วนตำบลดอกไม้ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอกไม้ทั้งตำบล

  องค์การบริหารส่วนตำบลนาใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาใหญ่ทั้งตำบล

  องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองทุ่ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองทุ่งทั้งตำบล

  องค์การบริหารส่วนตำบลหัวโทน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหัวโทนทั้งตำบล

  องค์การบริหารส่วนตำบลบ่อพันขัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ่อพันขันทั้งตำบล

  องค์การบริหารส่วนตำบลหัวช้าง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหัวช้างทั้งตำบล

  องค์การบริหารส่วนตำบลน้ำคำ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลน้ำคำทั้งตำบล

  องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยหินลาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยหินลาดทั้งตำบล

  องค์การบริหารส่วนตำบลช้างเผือก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลช้างเผือกทั้งตำบล

  องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งศรีเมือง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งศรีเมืองทั้งตำบล

ประชากร

          ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพหลัก คือ เกษตรกรรม รับจ้างทั่วไป และมีอาชีพเสริมอื่น ๆ เช่น เลี้ยงสัตว์ รวมกลุ่มทำสินค้าหัตถกรรม และอุตสาหกรรมในครัวเรือน โดยมีซึ่งลำน้ำสายสำคัญที่หล่อเลี้ยงชาวบ้านมีหลายสาย คือ ลำน้ำเสียว ลำน้ำพลับพลา ห้วยหินลาด และลำน้ำมูล

วัด

วัดที่สำคัญในเขตอำเภอสุวรรณภูมิมีดังต่อไปนี้
   1.วัดใต้วิไลรรม

2.วัดกลาง

3.วัดสว่างโพธิ์ทอง

4.วัดเจริญราษฎร์

5.วัดทุ่งลัฎฐิวัน

6.วัดเหนือสุพรรณวราราม

สถานศึกษา

ระดับวิทยาลัย วิทยาลัยเทคนิคสุวรรณภูมิ 

โรงเรียนระดับมัธยมศึกษาที่สำคัญในเขตอำเภอสุวรรณภูมิมีดังต่อไปนี้

1. โรงเรียนสุวรรณภูมิพิทยไพศาล

2. โรงเรียนสุวรรณภูมิวิทยาลัย  

        โรงเรียนระดับประถมศึกษาที่สำคัญในเขตอำเภอสุวรรณภูมิมีดังต่อไปนี้

1.โรงเรียนเมืองสุวรรณภูมิ

2.โรงเรียนเมืองใหม่สุวรรณภูมิ

3.โรงเรียนดอนแฮดวิทยา

4.โรงเรียนกระดิ่งทอง

5.โรงเรียนการกุศลวัดกลาง

6.โรงเรียนเจริญศึกษา

7.โรงเรียนอนุบาลศรีภูมิวิทยารักษ์

8.โรงเรียนบ้านน้ำคำน้อย

สถานที่ท่องเที่ยว
1. ปรางค์กู่พระโกนา

2. บ่อพันขัน

3. งานบุญบั้งไฟ
         

ที่มา : http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%A0%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4